Ամփոփում

Նկարագրել Բագրատունյաց թագավորության վերականգնման նախադրյալները:
Տնտեսապես և ռազմականապես զորացող հայ նախարարներն անկախության էին ձգտում։ Նրանք էլ գլխավորում էին հայկական պատականությունը վերականգնելու համաժողովրդական շարժումը, բոլորն էլ երազում էին անկախությունը վերականգնելու մասին։

Համեմատել Աշոտ Երկաթի և Գագիկ Առաջին թագավորների գործունեությունը:
Ա.ներքին քաղաքականությունը
Բ.Արտաքին քաղաքականությունը
Գ.Գնահատել գործունեությունը
Աշոտ երկաթ օրոք քաղաքը ծաղկում էր, Աշոտ երկաթը ավելի շատ ուշադրություն էր դարձնում ներքին քաղաքականությանը, բայց նաև ուշադրություն էր դարձնում նաև արտաքին քաղաքականությանը։ Գագիկ առաջինը ավելի շատ ուշադրություն էր դարձնում արտաքին քաղաքականությանը, քանի, որ նրա օրոք տեղի ունեցան բավականին մեծ ճակատամարտեր։ Գագիկ առաջինի օրոք ավարտվեց Անիի հոյակերտ Մայրի տաժարի Կաթողիկեի կառուցումը։
Երկուսն էլ շատ լավ գործունեություն են վարել։
3. Համեմատել և գնահատել Խոսրովանույշ և Կատրամիդե թագուհիների գործունեությունը:
Կատրանդե թագուհու հովանավորությամբ իր հայրական գանձարանի օժիտով ու թագավորական գանձարանի հաշվին կառուցվում է Անիի մայր տաճարը։
Խոսրովանույշ թագուհին կառուցել է տալիս Սանահինի վանքը, Հաղպատավանքը։
Նրանք երկուսն էլ վարել են շատ լավ քաղաքականությունը ստեղծելով տաժարներ և վանքեր։
4.Ինչով է քաղաքը տարբերվում մայրաքաղաքից: Բագրատունիների ժամանակաշրջանում ինչ մայրաքաղաքներ են եղել: Քաղաքը խոշոր բնակավայր՝ վարչական, արդյունաբերական, առևտրական և մշակութային կենտրոն է։ Իսկ մայրաքաղաքը պետության գլխավոր քաղաքն է, որտեղ գտնվում են կառավարությունն ու կառավարական մարմինները։

5. Լրացնել ժամանակագրությունը.

885-890թթ-Աշոտ Ա-ի գահակալությունը։

890-914թթ-Սմբատ Ա-ի գահակալություն։

914-928թթ-Աշոտ Բ երկաթի գահակալություն։

928-953թթ-Աբասի գահակալությունը։

953-977թթ-Աշոտ Գ Ողորմածի գահակալությունը։

977-990թթ-Սմբատ Բ Տիեզերակալի գահակալությունը։

990-1020թթ-Գագիգ Ա-ի գահակալություն։

1042-1045թթ-Գագիգ Բ-ի գահակալությունը։

893թ -Սմբատը բարեկամական պայմանագիր կնքեց Բյուզանդիայի հետ։

921թ-Արաբների պարտությունը Սևանի չակատամարտում։

948թ-Կաթողիկոսական աթոռի տեղափոխումը Աղթամարից Արգինայի վանք։

961թ-Անին հռչակվեց մայրաքաղաք։

908-1021թթ-Վասպուրականի թագավորությունը։

978-1113թթ-Տաշիր Ձորագետի (Լոռու) թագավորությունը։

987-1170թթ-Սյունիքի թագավորություն։

1044թ-Գագիկ II հոգևոր և աշխարհիկ իշխանների հորդորներով մեկնեց Կ․Պոլիս, նրան աքսորեցին Կիլիկիա, Բյուզանդասեր իշխանները Անիի դարպասները բացեցին Բյուզանդացիների առջև։

6.Բագրատունյաց թագավորության անկման պատճաները
Բագրատունյաց թագավորության թուլացման պատճառը եղավ Գագիկ 1-ի որդիների միջև պայքարը և երկիր մասնատվելը երկու եղբայրների միջև։

7. Մի քանի նախադասությամբ ամփոփել Բագրատունյաց թագավորության ժամանակաշրջանը:

Մեկօրյա ուսումնական ճամփորդություն դեպի Աշտարակ

Ճամփորթուն գնալուց հագնելու եմ ազատ սպորտային հագուստ: Վերցնելու եմ խմելու ջուր, բրդուչներ, աղբի տոպրակներ:

Քասածի կիրճը Հայաստանի բնության հուշարձան է:

Սուրբ Սարգիս եկեղեցին կառուցվել է XIX դարում: Եկեղեցին գտնվում է ձորի եզրին:

Այնտեղից գեղեցիկ տեսարան է բացվում դեպի երեք եկեղեցի՝ Կարմրավոր, Սպիտակավոր և Ծիրանավոր:

Սուրբ Մարիանե եկեղեցին գտնվում է Աշտարակ քաղաքում, կառուցվել է 1281 թվականին դարչնագույն սրբատաշ տուֆից:

Հին Հունաստան

Առաջադրանք 1

Հին Հունաստան/պատմել էջ 61-66/

Դիտել մուլտֆիլմը՝ Հին Հունաստան

Ամփոփել-

ա. ինչ գիտեի Հին Հունաստանի մասին

Գիտեի, որ հին ժամանակներում այնտեղ ամեն տարի անցկացվում էր օլիմպիադա։

բ.ինչ նոր պատմություններ իմացա Հին Հունաստանի մասին,

Իմացա, որ հին հույները զբաղվել են երկրագործությամբ և այլ գործերով։

գ. ինչի մասին ավելին կուզեիր ուսումնասիրել

Կուզեի իմանաի, Ալեքսանդր Մակեդոնացու արշավանքները։

Առաջադրանք 2

Պատմել արխաիկ դարաշրջանի Հունաստանի մասին:

2.Տալ հետևյալ բառերի բացատրությունը. արխաիկ, պոլիս, դեմոս, պարտային ստրուկ, էվպատրիդներ, օլիգարխիա, դեմոկրատիա, տիրան, տիրանիա, գաղութ/Կազմել փոքրիկ խաչբառ/:

Պոլիս-քաղաք

Դեմոս-ամբոխ

Պարտային-պարտքերից գոյացած՝ ստեղծված: Պարտային գումարներ

Ստրուկ-ուրիշի մասնավոր սեփականությունը հանդիսացող մարդ

Էվպատրիդներ-

Օլիգարխիա-արիստոկրատական շահագործողական փոքրամասնության իշխանություն

Դեմոկրատիա-կառավարման այն ձևը, որի ժամանակ իշխանությունը գտնվում է ժողովրդական լայն զանգվածների ձեռքում

Տիրանիա-

Գաղութ-իմպերիալիստական պետության կողմից բռնատիրված և շահագործվող երկիր

3.Դիտել տեսաֆիլմը «Տրոյայական պատերազմը»/Ամփոփել 15նախադասությամբ/:

Աղբյուրը՝ Համաշխարհային պատմություն / էջ 67-71/

Առաջադրանք 3

Հին Սպարտան և Աթենքը

Քարտեզի միջոցով ներկայացնել Սպարտայի աշխարհագրական դիրքը:

Ներկայացնել Սպարտայում հասարակական դասերը, իրենց իրավունքները :

Պատմել Սպարտայի կառավարման համակարգի մասին:

Պատմել սպարտական բանակի նշանակության մասին:

Քարտեզի միջոցով ներկայացնել Աթենքի աշխարահագրական դիրքը:

Համեմատել Աթենքի երեք նշանավոր պետական գործիչներին:

Տալ հետևյալ հասկացությունների, բառերի բացատրությունը. հելոտներ, ծերակույտ, աշխարհաժողով, Պելոպոնեսյան միություն, փաղանգ, էկլեսիա, ստրատեգոսների խորհուրդ, օստրակիզմի իրավունք, լակոնիկ, օստրակոն:

Լրացուցիչ/ընտրել երեք թեմաներից մեկը/

1.Դիտել ֆիլմը, 15 նախադասությամբ ամփոփել: Հին Հունաստանը

2.Սպարտայում երեխաների դաստիարակությունը:

3.Հունական  յոթ իմաստուններից Սոլոնի մասին

Արաջադրանք 6-րդ դասարանի, փետրվարի 14-20-ը

Առաջադրանք 1.

Մեծ  Հայքի թագավորությունն Արտավազդ 2-րդի օրոք:Արտաշեսյան վերջին գահակալները:

Առաջադրանք 1

Համեմատել Արտավազդ Բ-ի և Արտաշես Բ-ի գործունեությունը.

• կառավարման թվականները
• ներքին քաղաքականությունը
• արտաքին քաղաքականությունը
• ժամանակագրությունը

Պատմել/գրավոր/ Արտաշեսյան վերջին արքաների մասին:

Ներկայացնել Արտաշեսյան արքայատոհմի կործանման պատճառները:

Աղբյուրներ՝ Հայոց պատմություն, դասագիրք 6-րդ դասարան, էջ 105-111, համացանց

Առաջադրանք 2

ԱՐՏԱՎԱԶԴ Բ. ՊԱՏԻՎԸ՝ ԿՅԱՆՔԻՑ ՎԵՐ/ֆիլմ/

Ֆիլմը դիտելուց հետո գրավոր ներկայացրու

• նոր հետաքրքիր տեղեկությունները
• համեմատիր գրքում տեղակայված տեղեկությունների հետ
• գրիր փոքրիկ  եզրակացություն

Առաջադրանք 1.

Տիգրան Երկրորդի գահակալումը:Մեծ Հայքի ամբողջականության վերականգնումը:

Առաջադրանք 1

• Պատմել Արտաշես Առաջինից հետո մինչ Տիգրան Երկրորդ արքայի գահ բարձրանալու ընկած ժամանակահատվածը:
• Արտաշեսից հետո թագավոր դարձավ Արտավազդ Ա-ն և Պարթևստանն և Մեծ Հայքի մեջ սկսեցին պատերազմ։ Արդյունքում Մեծ Հայքը պարտվեց և կորցրեց շատ տարածքներ։ Պարթևստանցիները գիտեին, որ հայերը վերժ էին լուծելու, և հրամայեց գերի վերցնել Արտավազդի բարեկամին։ Այսպիսով 45տարի անց Մեծ Հայքը Պարթևստանին տարածքներ զիջելով նա վերադարձավ Մեծ Հայք և դարձավ թագավոր։
• Պատմիր Տիգրան Երկրորդի գահակալման սկզբնական քայլերի հաջորդականությունը:
• Նա կերտեց նոր մայրաքաղաք, որը կոչվեց Մեծ Հայք, ուժեղացրեց բանակը և կնքեց դիվանագիտական հարաբերությունները ուրիշ երկների հետ։
• Տեսաֆիլմ, Տիգրան Մեծ, ,Հալլեի գիսաստղը,Մաս 1,, Մաս 2, Մաս 3

Սովորել պատմել.«Տիգրան Մեծի գահակալումը» էջ 85-91/

Տիգրան Երկրորդ Մեծի տերության ստեղծումը:

Ներկայացնել Տիգրան Մեծի ռազմաքաղաքական քայլերը:

Գրավոր ներկայացնել նվաճված տարածքների ժամանակագրությունը:

Դիտել ֆիլմը  «Տիգրան Մեծ»/մաս առաջին/, այնուհետև ,նոր բացահայտումների մասին ամփոփիչ գրել:

 Սա մեր թագավորներից ամենահզորը և ամենախոհեմն էր ու այդ այրերից ու բոլորից քաջ: Իսկ հետո եկողներիս ցանկալի թե՛ ինքը և թե՛ իր ժամանակը: Եվ ո՞ր իսկական մարդը, որ սիրում է արիական բարքը և խոհականությունը, չի ուրախանա սրա հիշատակությամբ  և չի ձգտի նրա նման մարդ լինել:                                                                           

Մովսես Խորենացին,
                                                                                      «Պատմություն Հայոց»

  Տիգրան թագավորը` այս դեռևս չճանաչված հզոր տիրակալը, շատ ավելի մեծ արժանիքներ ունի, քան նրա ժամանակակից Միհրդատը, որով հիացած է պատմությունը, մանավանդ, եթե նկատի ունենանք, որ Միհրդատը փայլուն կերպով «ինքնասպանության մղեց իր պետությանը», մինչդեռ Տիգրանն իր ժողովրդի ապրելու իրավունքն ապահովեց հավերժության համար:

Ռընե Գրուսե,
Ֆրանսիացի արևելագետ

Արտաշես Ա

1.Փորձիր սահմանել զինանշան բառի հասկացությունը:

• պատկերիր քո պատկերացրած Արտաշեսյանների զինանշանը
• գտիր իրական զինանշանը, տուր բացատրությւոնը,ապացուցիր, որ դա հենց Արտաշեսյաններին է պատկանում:

Արտաշեսյանների թագավորություն, Մեծ Հայքի 3 թագավորական հարստություններից Արտաշեսյան դինաստիայի հիմնած պետությունը Հայկական լեռնաշխարհի տարածքում։ Գոյատևել է շուրջ 2 դար՝ մ.թ.ա. 189 — մ.թ. 1: Տարածքը կազմել է նվազագույնը 250 000 քառ. կմ (Արտաշես Բարեպաշտի գահակալման առաջին տարիներին), առավելագույնը՝ 3 000 000 քառ. կմ՝ Տիգրան Մեծի օրոք։

2.Արտաշես Առաջինի կառավարման թվականները

Մ․թ․ա 230-մ․թ․ա 159

3.Ներկայացրու, Արտաշես Առաջինի վարչական, ռազմական, հողային բարեփոխումները, հիմնավորիր դրանց կարևորությունը:

Արտաշեսի օրօք կառուցվեց նոր մայրաքաղաք՝ Արտաշատը, Մեծ հայքի զորքը, ուժեղացավ և տարածքը ավելացավ

4.Փորձիր գտնել տարբերություն , նմանություն քաղաքի և մայրաքաղաքի միջև: Պատմիր նոր մայրաքաղաքի հիմնադրման մասին /քարտեզում գտիր, նշիր մայրաքաղաքը/:

Մայրաքաղում էլ, քաղաքում էր, գտնվում են բարձրահարկ շենքեր, թանգարաններ, մեծ փողոցներ և այլն։ Իսկ տարբերություն այն է, որ մայրաքաղներում է գտնվում են շատ պետական կառույցներ։

5.Գնահատիր Արտաշես Առաջինի գործունեությունը որպես թագավոր:

Նա կարողացավ իր երկրի զորքը ուժեղացնել, տարածքը ավելացնել կերտել նոր մայրաքաղ։