Պարապունք 55

Խառը առաջադրանքների օր:
1.Բանվորը 4ժ աշխատելու համար ստանում է 3000 դրամ: Որքա՞ն կստանա 8ժ աշխատելու համար:

8:4=2

3000×2=6000
2.Գնացքը հաստատուն արագությամբ 3 ժամում անցավ 150 կմ: Քանի՞ ժամում գնացքը կանցնի 300կմ:
300:150=2

150×2=300
3.Աննան ունի 1000 դրամ: Ամենաշատը քանի՞ գրիչ նա կարող է գնել այդ գումարով, եթե մեկ գրիչը արժե
ա)100 դրամ,

1000:100=10
բ)200 դրամ

1000:200=5
գ) 500 դրամ:

1000;5000

4.5%-ը գրիր մասի տեսքով.

20/100

5. 23/100 մասը արտահայտիր տոկոսով.
23%

6. Գտիր 3000 -ի
ա)30%-ը:

100
բ)60%-ը:

1800
գ) 100%-ը:

3000

7.Հատվածի երկարությունը քարտեզի վրա 2սմ է, իսկ մասշտաբը 1: 100: Որոշիր  հատվածի երկարության իրական չափը:

8. Հետևյալ թվերից ընտրիր ամբողջ թվերը:

• 25/6    
• -10+
• 0+
• -11/4
• -29+
• +8+

9.Գոյություն ունի՞ արդյոք.

ա/ամենամեծ բնական թիվ,

Ոչ

բ/ ամենափոքր բնական թիվ,

Այո

գ/ ամենամեծ բացասական ամբողջ թիվ,

Այո

դ/ ամենափոքր բացասական ամբողջ թիվը:

Ոչ

10. Գրե՛ք որևէ հինգ ամբողջ թվեր, որոնք մեծ են.

ա/  -101-ից -100, -99, -98, -97, -96                       բ/ +101-ից 102, 103, 104, 105, 106

11. Աստղանիշի փոխարեն դրե՛ք  « + » կամ   « – » նշան, որ ստացվի ճիշտ հավասարություն.
ա)(-1)x(+2)x(-3)x(+4)=+1x2x3x4
բ)(-5)x(+2)x(-1)x(-4)=-5x2x1x4

12. Որոշեք արտադրյալի նշանը կատարելով բազմապատկումը
ա)-15x45x(-2)=-1350
բ)(-51)x(+26)x10=-13260

13. Նշիր  ճիշտ պնդումը:

ա/ Դրական թիվը բացասական թվի վրա բաժանելիս ստացվում է դրական թիվ:

բ/ Դրական թիվը բացասական թվի վրա բաժանելիս ստացվում է բացասական թիվ:+

14. Կատարի՛ր բաժանումը.

ա)+640:80
բ)-155:5=-31
գ)3456:(-3)=-1152
դ)0:(-27)=0

15. Օրվա գլուխկոտրուկը:
Գրատախտակին մի տողում գրված է 32 հատ 1 թվանշանը։ Քանի՞ հատ “+” նշան պետք է դնել նրանց միջև, որ գումարը ստացվի 2021

Պարապունք 54

Առաջադրանքներ:
Կոորդիանատային համակարգում հերթականությամբ  նշի՛ր այս կետերը,  միացնելով  հատվածներով, ինչ պատկեր կստանաս:


№ 1

(3;3); (0;3); (-3;2); (-5;2); (-7;4); (-8;3); (-7;1); (-8;-1); (-7;-2); (-5;0); (-1;-2); (0;-4); (2;-4); (3;-2); (5;-2); (7;0); (5;2); (3;3); (2;4); (-3;4); (-4;2);
աչք՝ (5;0).

 № 2
(3;0); (1;2); (-1;2); (3;5); (1;7); (-3;6); (-5;7); (-3;4); (-6;3); (-3;3); (-5;2); (-5;-2); (-2;-3); (-4;-4); (1;-4); (3;-3); (6;1); (3;0);
աչք (-1;5). 

 № 3
(1;7); (0;10); (-1;11); (-2;10); (0;7); (-2;5); (-7;3); (-8;0); 

(-9;1); (-9;0); (-7;-2); (-2;-2); (-3;-1); (-4;-1); (-1;3); (0;-2); 

(1;-2); (0;0); (0;3); (1;4); (2;4); (3;5); (2;6); (1;9); (0;10);
աչք (1;6). 

№ 4

(1;-4); (1;-6); (-4;-6); (-3;-5); (-1;-5); (-3;-4); (-3;-3); 

(-1;-1); (-1;0); (-3;0); (-3;-1); (-4;-1); (-4;0); (-3;1); (-1;1);

 (-1;2); (-3;3); (-1;4); (0;6); (1;4); (1;2); (3;4); (6;5); (9;2); (9;0); 

(9;-4); (6;-4); (5;-1); (4;-1); (1;-4);   
աչք (-1;3). 

№ 5

(7;-2); (7;-3); (5;-3); (5;-4); (1;-4); (1;-5); (-7;-5); (-8;-3);(-10;-3);

 (-11;-4); (-11;-5); (-6;-7); (-4;-9); (-4;-11); (-12;-11);  (-15;-6);

 (-15;-2); (-12;-1); (-10;-1); (-10;1); (-6;3); (2;3); (3;4); (5;4); (6;5); (6;4); (7;5); (7;4); (8;2); (8;1); (4;-1); (4;-2); (7;-2);   
աչք՝  (6;2). 

№ 6
(5;1), (6;2), (6;3), (5;6), (4;7), (5;8), (6;8), (8;9), (9;9), (7;8), (9;8), (6;7), (7;6), (9;6), (11;5), (12;3), (12;2), (13;3), (12;1), (7;1), (8;2), (9;2), (8;3), (6;1), (5;1) և  (5;7)։

1.Եթե անհայտ թիվը կրկնապատկենք և նրան գումարենք 11 ապա կստանանք 49: Գտի՛ր անհայտ թիվը։x=19

2.Եթե անհայտ թիվը եռապատկենք և նրան գումարենք 48 ապա կստանանք 120: Գտի՛ր անհայտ թիվը:x-24

3.Եթե թվի եռապատիկը փոքրացնենք 15-ով ,ապա կստանանք 66: Գտի՛ր անհայտ թիվը։

x=27

4.Աստղանիշի փոխարեն տեղադրե՛ք > կամ < նշանը, որպեսզի ստացված անհավասարությունը ճիշտ լինի.

ա) 7,21 > 7,2

բ) 99,9 > 98,9

գ) 55,3 < 56,4

դ) 3,285 > 3,185

5.Գրե՛ք այն թիվը, որը 100 անգամ փոքր է տրված թվից.

ա) 36,62=0,3662      բ) 8,543=0,08543

6.Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) 1006 – 832 = 174,

բ) 1405 – 1513 = 108,

գ) 78 + 818 = 896,

դ) 15+6=36

7.Կատարե՛ք բաժանում.

ա) 8,368 ։ 2,=4,184

բ) 17,024 ։ 4,=4,256

8.Կատարե՛ք գործողությունը:

ա)3,12+1=4,12     
բ)4,12-3,17=                 
գ)17+145,58դ)32,9-12,8 
ե) 48,28-13,2       
զ)1- 25+58   

Այն հավասարությունը, որում տառով նշանակված է մի անհայտ թիվ, կոչվում է մեկ անհայտով հավասարում:

Լուծել հավասարումը նշանակում է գտնել այն թիվը, որը տառի փոխարեն տեղադրելով՝ կստանանք ճիշտ հավասարություն:

Այդ թիվը կոչվում է հավասարման լուծում կամ արմատ:

Հավասարումները լուծելիս օգտագործում ենք հետևյալ հատկությունները:

1) Եթե հավասարության երկու մասերին գումարել կամ նրանցից հանել նույն թիվը, հավասարությունը չի փոխվի:  

2) Եթե հավասարության երկու մասերը բազմապատկենք նույն թվով կամ բաժանենք նույն, զրոյից տարբեր թվի վրա, հավասարությունը չի փոխվի: 

1. Օրինակ

Լուծենք x−12=6 հավասարումը:

Հավասարման երկու մասերին գումարենք 12: Ստանում ենք՝ 

x−12+12=6+12
x=18

2. Օրինակ

Լուծենք 4x+3=0 հավասարումը: 

Հավասարման երկու մասերից հանենք 3: Ստանում ենք՝

4x+3−3=−3
4x=−3

Հիմա հավասարման երկու մասերիը բաժանենք 4-ի: Ստանում ենք՝ 

4x /4=−3/4
x=−3/4

1) Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) 1006 – 832 = 174,

բ) 1405 – 1397 = 108,

դ)330 – 303 = 27,

գ) 18 + 818 = 896,

ե) 84 + 40 = 124,

զ) 2003 + 2558= 4561։

2) Հավասարման արմա՞տն է արդյոք 3 թիվը.

ա) x – 3 = 0,այո

բ) x – 5 = 0,ոչ

գ) 7 – x = 0,ոչ

դ) 3 – x = 0,այո

ե) 2 ⋅ x = 6այո

զ) x = 6 – x:այո

3) Կազմե՛ք հավասարում և լուծե՛ք այն.

ա) x թվին գումարել են 4 և ստացել են 19:

բ) x թվից հանել են 10 և ստացել են 7:

գ) 35-ից հանել են x թիվը և ստացել են 5:

դ) 11-ին գումարել են x թիվը և ստացել են 25:

4.Հետևյալ խնդիրները լուծե՛ք հավասարումներ կազմելու միջոցով.

Տուփի մեջ կոճակներ կային։ Երբ տուփի մեջ դրեցին ևս 30 կոճակ, դրանց քանակը դարձավ 95։ Սկզբում քանի՞ կոճակ կար տուփի մեջ։

5.ABC եռանկյան պարագիծը 57 սմ է, AB կողմի երկարությունը՝ 26 սմ, AC-ինը՝ 10 սմ։ Որքա՞ն է BC կողմի երկարությունը։

6.Գտե՛ք անհավասարման լուծումը. ամբողջ թվերը միայն նշի՛ր.

ա) 2 < 3,4,5,6,7 < 8,

բ) 0 < 1,2,3,4,5,6,7,8,9 < 10,

գ) –7 < -6,-5,-4,-3,-2,-1,0,1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11 <12,

դ) –2 < -1,0, < 3:

ա) x < 3,

7.Բավարարո՞ւմ է արդյոք 2 թիվը տրված անհավասարմանը.

բ) x > 4,

գ) 5x > 0,

դ) 2x <  3 :

Պարապմունք 98.
1.Եթե անհայտ թիվը կրկնապատկենք և նրան գումարենք 11 ապա կստանանք 49: Գտի՛ր անհայտ թիվը։38

2. Եթե անհայտ թիվը եռապատկենք և նրան գումարենք 24 ապա կստանանք 120: Գտի՛ր անհայտ թիվը:120-24=96

96:3=32

3.Եթե թվի եռապատիկը փոքրացնենք 15-ով ,ապա կստանանք 66: Գտի՛ր անհայտ թիվը։
81

4.Եթե անհայտ թվին ավելացնենք 23 և արդյունքը եռապատկենք, կստանանք 250-ից 34-ով փոքր թիվ։49

5․Երկու թվերից մեկը 4 անգամ փոքր է մյուսից։ Գտեք այդ թվերը, եթե նրանց գումարը115 է։
115:5=23

23×4=92

 6.Երկու բնական թվերի գումարը 31 է, իսկ տարբերությունը՝ 5: Գտեք  այդ թվերը։

31-5=26

26:2=13

13+5=18

7.Կատարե՛ք բազմապատկում.

ա) 3 ⋅ 2,95 =7,85    դ) 17,32 ⋅ 2=34,64

բ) 16,387 ⋅ 6=98,322  ե) 1,11 ⋅ 3 =3,33

գ) 0,72 ⋅ 5=3,60     զ) 2 ⋅ 10,3=20,6

8.Կատարե՛ք գումարում  կամ  հանում.

ա)3,2+1,5 =0,47         գ)4,12+5,17=9,29           ե) 7+145,58=152,58

բ)32,9-12,8=20,1      դ)48,28-13,28 =35        զ)158 -46,04=111,96

9. Կատարեք բաժանում
ա) 40,25 ։ 2,3 =      
բ) 35,601 ։ 0,01 

գ) 4,222 ։ 0,02       
դ) 0,464 ։ 0,04 

 ե) 30,303 ։ 0,03     
զ) 9,55 ։   0,5 

Պարապմունք 89.

1.Գրիր անկանոն կոտորակներ /հինգ հատ/, որոնց հայտարարը տաս է:
55/10, 22/10, 33/10, 44,10, 99/10

2.Տասնորդական կոտորակները գրի՛ր դիրքային գրառման տեսքով.

31/10=3,1  4/100=0,40 5456/1000=5,456 68/10=6,8,   4/10=0,4,  1/10000=0,0001

3.Անվանե՛ք տասնորդական կոտորակի բոլոր կարգերը.

ա) 126, 23=անբողջ-126-հաուրավոր1 տասնավոր-2 միավոր-6     բ) 10,056

4.Կատարե՛ք գործողությունը՝

ա) 65,103 ⋅ 10=651,03  
բ) 7,393 ⋅ 10000=73930      
գ) 15,3:10=1,53      
դ) 13,01:100=0,1301

5. Կատարեք գործողությունը.
ա)2+3,5=5,5
բ)11, 4+123, 21=134,25
գ)2,3+3, 4=5,7
դ)11,2+11, 24=22,46

6. Համեմատեք տասնորդական կոտորակները
3, 24    >  1, 134
12,45   <   12, 46
0,21     <   0, 3
23,45   > 23, 405

7. Թվանշաններով գրե՛ք կոտորակը.

ա) զրո ամբողջ երեք հարյուրերորդական,=3/100

բ) յոթ ամբողջ քսանմեկ հազարերորդական,7.21/1000

գ) երեսուն ամբողջ տասնմեկ տասհազարերորդական,=30.11/10000

դ) զրո ամբողջ երկու հարյուր քսանյոթ հազարերորդական:227/1000

8. Դարձրու՛ տասնորդական կոտորակներ

30/300=0,1   4/5=0,8 , 2/50=0,04 , 1/4=25 , 4/400= , 6/500=0,012

9.Հաշվե՛ք

ա) |– 5| + |41|=46
բ) |– 1 x 3| + |– 40|=43
գ) |– 5| · |– 2|=10

10. Հաշվե՛քա) 4-8    
բ)5-17 =-12    
գ)10+(-18)=-8
դ)-3-6=-9    
ե)(-10)+(-12)=-22
զ)-17- (-5)=-12

Գործնական քերականություն

1.Հոլովի՛ր աթոռ, քույր, մարդ բառերը։

Ուղղական (ո՞վ, ի՞նչ) աթոռ քույր մարդ

Սեռական (ո՞ւմ, ինչի՞) աթոռի քրոջ մարդու

Տրական (ո՞ւմ, ինչի՞ն) աթոռին քրոջը մարդուն

Բացառական (ումի՞ց, ինչի՞ց) աթոռից քրոջից մարդուց

Գործիական (ումո՞վ, ինչո՞վ) աթոռով քրոջով մարդով

Ներգոյական (ո՞ւմ մեջ, ինչո՞ւմ, ինչի՞ մեջ) աթոռի մեջ,քրոջ մեջ,մարդու մեջ

2. Առանձնացրո՛ւ անձնանիշ և իրանիշ  գոյականները:
Գունդ, գնդապետ, գնդացիր, Եգիպտոս, եգիպտացի, եգիպտացորեն, թիզ, թզուկ, ձիակառք, կառապան, վաճառատուն, վաճառական, ուղեվարձ, ուղևոր, վերելք, վիրաբույժ, հնդկացի, հնդկացորեն, հայ, Հայաստան, դերբայ, դերասան, հացաբույս, հացթուխ, խոհարար, խոհանոց, լրագիր, լրտես, հետախույզ, հետևանք:

իրանիշ-գունդ,գնդացիր,եգիպտոս, եգիպտացորեն,թիզ,թզուկ,ձիակառք,վաճառատուն,ուղեվարձ,վերելք,հնդկացորեն,Հայաստան,դերբայ,հացաբույս,խոհանոց,լրագիր,հետևանք,

անձանիշ-գնդապետ,եգիպտացի,կառապան,վաճառական,ուղևոր,վիրաբույժ,հնդկացի,հայ,դերասան,հացթուխ,խոհարար,լրտես,հետախույզ,

3. Առանձնացրո՛ւ թանձրացական և վերացական գոյականները:
Երամ, հույս, կասկած, պատիվ, վերարկու, ճաշակ, ճաշ, կարոտ, ծխախոտ, գութ, նախանձ, երաժիշտ, բնավորություն, քար, արձագանք, ծառ, հուշ, հուշարձան, վախ, նկար, բողոք, դասագիրք:

թանձրացական-երամ,վերարկու,ճաշ,ծխախոտ,երաժիշտ,քար,ծառ,հուշարձան,նկար,դասագիրք,

վերացական-հույս կասկած,ճաշակ,կարոտ,գութ,նախանձ,բնավորություն,արձագանք,հուշ,վախ,բողոք,

4.Ածանցների օգնությամբ հասարակ գոյականները դարձրո՛ւ անձնանուններ:
Լույս, լեռ, գառ, թագ, նազ, վարս, վարդ, ցող, արծիվ, սաթ, խաչ:
Օրինակ՝ լեռ-Լեռնիկ, Լեռնուհի:

լուսինե,գառնիկ,նազենի,թաթուլ,վարսինե,վարդուհի,ցողիկ,սաթենիկ,արծվիկ,խաչիկ

5.Առաջին շարքի գոյականների հոմանիշները գտի՛ր երկրորդ շարքում և գրի՛ր կողք կողքի:
ա. սարսափ, ավարտ, գրոհ, տանջանք, ծիծաղ, որոշում:
բ.  հարձակում, տառապանք, քրքիջ, ահ, վճիռ, վերջ:

Սարսափ-ահ

ավարտ-վերջ

գրոհ-հարձակում

տանջանք-տառապանք,

ծիծաղ-քրքիջ

որոշում-վճիռ

ա. հոտ, բողոք, հռչակ, ցավ, վախ, զայրույթ:
բ.   համբավ, կսկիծ, ցասում, գանգատ, բույր, երկյուղ:

հոտ-բույր

բողոք-գանգատ

հռչակ-համբավ

ցավ-կսկիծ

վախ-երկյուղ

զայրույթ-ցասում

6.Յուրաքանչյուր շարքից վերցրո՛ւ մեկական գոյական և կազմի՛ր վեց բարդ գոյական:

ա. գիր, քաղաք, ծով, որս, լեռ, զարկ:
բ.  նկար, շղթա, սեղան, երակ, պետ, գող:

լեռ-լեռնագագաթ,լեռնաշղթա,լեռնահովիտ,լեռնաշխարհ,լեռաբարձունք,

նկար-նկարել,նկարազարդել,նկարազարդ,նկարատես,

ա. մայր, պատկեր, ավազակ, ճակատ, գինի, պար:

ավազակ,ավազակախումբ,ավազակապետ,ավազակություն,ավազակաբարո
բ.  սրահ, մարտ, գործ, խումբ, պետ, տուն

7. Առաջին շարքի գոյականներից և երկրորդ շարքի վերջածանցներից հնարավոր բոլոր տարբերակներով կազմի՛ր ածանցավոր գոյականներ:
ա. արհեստ, խմոր, թագ, գազան, հավաք, հեծանիվ, որս, զինվոր, դատ, ճանապարհ, բառ, ներկ, առևտուր, երշիկ, խորհուրդ:
բ.  -անոց, -ական, -արար,- որդ, -ավոր, -արան, -եղեն:

Արհեստանոց,խմորեղեն,թագավոր,գազանանոց,հավաքարար,հեծանվորդ,որսորդ,զինվորական,դատավոր,ճանափարհորդ,բառարան,ներկանոց,առևտրական,երշիկեղեն,խորհդավոր։

8.Տրված գոյականների հոլովված ձևերը դարձրո՛ւ ուղիղ:
Երկնքի, ծերունու, տան, քրոջ, տարվա, առվի, մարդու, խմբում, սրտից, մոր, ծաղկով, փշատենու, գարնան, կավճով, վշտից, մանկության, պատվով, տիրոջ, շարժման, ամուսնու, թփի, արյան, հաշվից, աշնան, անկյան, կնոջից, քեռու, որդու, ձյան, ձկան, գրկից, աղավնու, գրքում, շան:
Օրինակ՝ երկնքի-երկինք, ծերունու-ծերունի:

տուն,քույր,տարի,առու,մարդ,խումբ,սիրտ,մայր,ծաղիկ,փշատ,գարուն,կավ,վիշտ,մանուկ,պատիվ,տեր,շարժում,ամուսին,թուփ,արյուն,հաշիվ,աշուն,անկյուն,կին,քեռի,որդի,ձյուն,ձուկ,գիրկ,աղավնի,գիրք,շուն։

Պարապմունք 84.

1.Ի՞նչ թվանշան է գրված 364, 50791 կոտորակի`

ա) հարյուրավորների կարգում,=3

բ) տասնորդականների կարգում,=5

գ) տասհազարերորդականների կարգում,=9

դ) տասնավորների կարգում։=6

2.Թվանշաններով գրե՛ք կոտորակը.

ա) զրո ամբողջ մեկ հարյուրերորդական,0,01

բ) յոթ ամբողջ քսանհինգ հազարերորդական,7,025

գ) երեսուներկու ամբողջ տասնութ տասհազարերորդական,32,0018

դ) զրո ամբողջ երկու հարյուր երեսունյոթ հազարերորդական,0,237

ե) հարյուր ութսունյոթ ամբողջ երեք հարյուր իննսուն

հազարերորդական։187,390

3. Սովորական և խառը կոտորակները գրեք տասնորդական կոտորակի տեսքով՝

3. 1/10=3,1
2.9/10=2,9
3/10=0,3
5/10=0,5
5.12/100=5,12
7.21/100=7,21

6.91/100=6,91
4/10=0,4

85/10=8,5

11. 1/10=11,1

4.Գրեք անկանոն կոտորակի տեսքով.
3,2=3.2/10
14,5=14.5/10
11,6=11.6/10
10,111=10.111/1000
24,25=24.25/100
1,289=1.289/1000
127,3=127.3/10

5. Մաթեմատիկական ֆլեշմոբ.
Առաջադրում են սովորողները, 1-5 համարները:

Պարապմունք 83.

Այն դրական կոտորակը, որի հայտարարը  տասի որևէ աստիճան է (այսինքն հայտարարում այս թվերն են՝10, 100, 1000, 10000, …) հաճախ գրում են ավելի պարզ տեսքով, հայտարարը պարզապես չեն գրում, իսկ ամբողջ և կոտորակային մասերը իրարից անջատում են ստորակետով, տես օրինակը՝
27/10=2. 7/10=2,7
256/100=2.56/100=2, 56

Սովորական կոտորակները, որոնք գրված են այս ձևով, կանվանենք տասնորդական կոտորակներ:
Այսինքն՝ 27/10 և 2, 7-ը նույն թվերն են, մի դեպքում գրված խառը թվի տեսքով, իսկ մյուս դեպքում՝ տասնորդական կոտորակի տեսքով:

Տասնոդրական կոտորակում ստորակետից հետո առաջին կարգն անվանում են տասնորդական կարգ:
Օրինակ՝ 2, 7-ը բաղկացած է 2 ամբողջից և 7 տասնորդականից, կարդում են՝ երկու ամբողջ յոթ տասնորդական: Ստորակետից հետո երկրորդ կարգը անվանում են հարյուրերոդակնների կարգ և այսպես շարունակ, տես նկարը՝

Աշխատանք դասագրքից՝

735

Ա)3.1/10=3,1

2.9/10=2,9

15.4/10=15,4

3/10=0,3

5/10=0,5

Բ)5.12/100=5,12

7.20/100=7,20

9.91/100=9,91

13/100=

85/100

Պարապմունք 79.

Պարապմունք 79
ՊԱՏԱՀՈՒՅԹ

Առօրյա կյանքում մեր շուրջը տեղի են ունենում տարբեր իրադարձություններ. օրինակ՝ հայրիկը նոր հեռուստացույց է գնել, հարևանի կատուն ձագեր է ունեցել, Հայաստանի շախմատիստների թիմը հաղթել է օլիմպիադայում, լուսամուտից ներս է թռել մի թռչնակ։

Իրադարձությունների մեջ կան այնպիսիները, որոնք որոշակի պայմանների առկայության դեպքում միշտ տեղի են ունենում։ Այդպիսի իրադարձությունները կոչվում են հավաստի իրադարձություններ։
Օրինակ՝

1. Պարզկա եղանակին գիշերը երկնքում միշտ կերևան աստղերը։ Այս օրինակում պայմաններն են պարզկա եղանակը և գիշերը, իսկ իրադարձությունը՝ աստղերի երևալը։

2. Թեյով լի բաժակի մեջ գցված շաքարի կտորն անպայման կիջնի բաժակի հատակը։ Այս օրինակում պայմանն է թեյով լի բաժակի մեջ շաքարի կտոր

գցելը, իսկ իրադարձությունը՝ շաքարի կտորի իջնելը բաժակի հատակը։

Կան նաև իրադարձություններ, որոնք որոշակի պայմաններում երբեք տեղի չեն ունենում։ Այդպիսի իրադարձությունները կոչվում են անհնար իրադարձություններ։ Բերենք անհնար իրադարձությունների օրինակներ։

1. Արկղից, որում միայն խնձոր, տանձ և դեղձ կային, հանեցին մի ձմերուկ։

2. Գնդակը ֆուտբոլիստի հարվածից հետո թռավ 1 կմ։

Իսկ այժմ մենք կդիտարկենք այնպիսի իրադարձություններ, որոնք որոշակի պայմանների առկայության դեպքում կարող են տեղի ունենալ

կամ տեղի չունենալ։ Այդպիսի իրադարձությունները կոչվում են պատահույթներ (պատահական իրադարձություններ)։ Ստորև բերված

են այդպիսի իրադարձությունների օրինակներ։

1. Դիտարկենք խաղոսկրը (զառը), որի նիստերին

գրված են 1, 2, 3, 4, 5, 6 թվանշանները:

Երբ խաղոսկրը գցում ենք, կարող է բացվել այդ

թվանշաններից որևէ մեկը։ Այն իրադարձությունը, երբ

բացվում է, օրինակ, 5 թվանշանը, պատահույթ է, քանի

որ խաղոսկրը գցելիս այդ թվանշանը կարող է բացվել

կամ չբացվել։

2. Երբ հրաձիգը կրակում է թիրախի վրա, գնդակի՝ թիրախին դիպչելը պատահական իրադարձություն է։ 

Առաջադրանքներ
1. Հետևյալ իրադարձություններից որո՞նք են պատահույթներ.

ա) Դուք դուրս եք գալիս տնից և հանդիպում եք Ձեր վերևի բնակարանում ապրող հարևանին։հա

բ) Ուժգին քամի է փչում, իսկ ծառերի տերևները չեն շարժվում։ոչ

գ) Սեղանի թենիս խաղալիս Դուք հաղթել եք Ձեր ընկերոջը (որը նույնքան լավ է խաղում, որքան Դուք)։այո

դ) Թռչնակը ներս կթռչի Ձեր սենյակը։այո

2. Հետևյալ իրադարձություններից որո՞նք են հավաստի.

ա) Դուք միացրել եք լույսը, իսկ լամպը չի վառվել։ոչ

բ) Զամբյուղում 10 խնձոր կար։ Երբ զամբյուղի մեջ դրեցին ևս մեկ խնձոր, այնտեղ եղավ 11 խնձոր։այո

գ) Զամբյուղում 5 տանձ կար։ Երբ զամբյուղի մեջ 4 խնձոր էլ դրեցին, այնտեղ եղավ 9 խնձոր։ոչ

դ) Հրաձիգը կրակել է և դիպել թիրախին։ոչ

ե) Չորս մարդու համար ճաշ պատրաստելիս խոհարարը պղնձի մեջ լցրեց կես տուփ աղ։ Ճաշը աղի ստացվեց։այո

3. Հետևյալ իրադարձություններից որո՞նք են անհնար.

ա) Դրամը նետելիս ընկել է ,զինանիշ։ոչ

բ) Գիշերը ծագել է արևը։ոչ

գ) Դուրս գալով փողոց՝ դուք հանդիպել եք Տիգրան Ա արքային։այո

դ) Հաջորդ շաբաթ վատ եղանակ կլինի։ոչ

ե) Դուք մուրճով խփել եք ռելսին և ձայն է հնչել։ոչ

զ) Հավաքակայանում միայն մարդատար մեքենաներ կան։ Այնտեղից դուրս է գալիս մի ավտոբուս։այո